شانه فرش ماشيني
شانه فرش چيست؟
شانه فرش يكي از رايج ترين و پركاربردترين اصطلاحات در حوزه فرش ماشيني است كه معمولا به عنوان اصلي ترين ويژگي تعيين قيمت فرش ماشيني در ميان مردم و فروشندگان به كار مي رود. در حقيقت اين اصطلاح معادل اصطلاح ” رجشمار ” و يا ” خانه شمار ” است كه در ميان بافندگان، فروشندگان و خريداران فرش دستباف رايج است. اما آنچه مردم معمولا از آن اطلاع ندارند و برخي فروشندگان و توليدكنندگان از آن سوء استفاده مي كنند اين نكته است كه:
اگر چه شانه فرش يكي از عوامل است كه تاثير مستقيم در تعيين قيمت انواع فرش ماشيني دارد، اما مسلما تنها عامل نيست عوامل بسيار ديگري همچون تراكم فرش ماشيني، جنس نخ خاب فرش، جنس نخ تار فرش و جنس نخ پود فرش و عوامل ديگر كه در جاي ديگر به توضيح آنها خواهيم پرداخت در تعيين قيمت فرش ماشيني تاثير دارند. اهميت و جذابيت اين نكته وقتي بيشتر مي شود كه شما بفهميد ممكن است يك فرش 500 شانه نسبت به فرش 700 شانه كيفيت و ارزش و در نتيجه قيمت بيشتري داشته باشد. بله! درست متوجه شده ايد. اگر 10 عامل را در تعيين قيمت فرش موثر بدانيم و شانه فرش يكي از عوامل موثر در تعيين قيمت فرش باشد، مسلما ممكن است يك فرش 500 شانه در 9 فاكتور ديگر كه در تعيين قيمت فرش موثرند، نسبت به يك فرش 700 شانه بهتر و در نتيجه قيمت آن فرش 500 شانه نيز بيشتر باشد.
تعريف شانه فرش ماشيني
در تعريف تخصصي كه در كتابهاي رسمي و آموزشي فرش ماشيني آمده است از شانه فرش به عنوان ” تراكم عرضي ” فرش ماشيني ياد شده است. در توضيح اين اصطلاح تخصصي براي روشن شدن و ساده شدن مطلب بايد بگوييم كه به تعداد نخهاي خاب و يا همان گره هاي موجود در يك متر عرض فرش ماشيني، شانه فرش گفته مي شود. اينكه به تراكم عرضي فرش، شانه اطلاق مي شود به اين دليل است كه در فرش ماشيني براي اعلام تراكم عرضي، تعداد دنده هاي شانه را در يك متر عرض فرش اعلام مي كنند. (ما در اينجا به دليل اينكه وارد بحث تخصصي نشويم بيش از اين توضيح نمي دهيم. براي مطالعه بيشتر مراجعه كنيد به كتاب “فرش ماشيني” تاليف “دكتر منصور دياري بيدگلي” صفحه 80)
چگونه شانه فرش ماشيني را تشخيص دهيم؟
براي تشخيص شانه فرش ماشيني ما ساده ترين روش را براي شما در اينجا توضيح مي هيم تا به راحتي بتوانيد هميشه و هرجا هر فرشي را مي بينيد در عرض كمتر از 1دقيقه شانه آن را تشخيص دهيد. براي انجام اين كار كافي است شما يك خط كش يا متر داشته باشيد كه بتوانيد نهايتا تا 10 سانتي متر را با آن مشخص كنيد. وقتي مي گوييم يك فرش 1000 شانه است يعني در يك متر عرض فرش 1000 گره وجود دارد. پس با يك محاسبه رياضي ساده مي توانيم نتيجه بگيريم كه در 10 سانتيمتر عرض فرش بايد 100 گره و در 5 سانتي متر عرض فرش 50 گره و در 2.5 سانتي متر عرض فرش بايد 25 گره وجود داشته باشد. پس شما به راحتي مي توانيد با يك خط كش و يا يك متر 10 يا 5 سانتي متر پشت فرش را در عرض اندازه بگيريد و شانه فرش را به دست آوريد.
با توجه به اين مطلب مي توانيم به راحتي دريابيم كه در يك متر عرض فرش 440 شانه تنها 440 گره، در يك متر فرش 500 شانه تنها 500 گره ، در يك متر عرض فرش 1200 شانه 1200 گره و در يك متر فرش 1500 شانه نيز 1500 گره وجود دارد. بنابراين براي محاسبه تعداد گره هاي هر يك از اين فرش ها در 10 سانتي متر، عدد شانه را تقسيم بر 10 نموده و براي محاسبه تعداد گره هاي موجود در 5 سانتي متر عرض فرش، تعداد شانه را تقسيم بر 20 ميكنيم تا به درستي يا نادرستي شانه درج شده روي فرش پي ببريم.
اما يك نكته! اگر دقت كرده باشيد در موارد بالا من نامي از فرش 700 شانه نياوردم. علت آن اين است فرش 700 شانه از ابتداي ورودش به بازار فرش ماشيني دچار تغيير و تحولاتي بوده و به اصطلاح ارتقا يافته است. بنابراين بدون اينكه بخواهيم در اينجا توضيحات گنگ به شما بدهيم به شما عرض مي كنيم كه براي فرش هاي 700 شانه اي كه با تراكم 2550 به فروش مي رسند، بايد توجه داشته باشيد كه در حقيقت شانه اين گونه فرش ها 850 است. به عبارت ديگر در يك متر عرض فرش 700 شانه تراكم 2550 واقعي بايد 850 گره وجود داشته باشد و در 10 سانتي متر آن 85 گره. علت اين امر را در مقاله مربوط به ” تراكم فرش ماشيني ” به صورت مفصل و روشن توضيح خواهيم داد.
توجه داشته باشيد كه هيچگاه براي محاسبه تعداد گره ها و شانه فرش زير 2.5 سانت را در نظر نگيريد اما پيشنهاد ما اين است كه حداقل 5 سانتي متر را شمارش كنيد. اين امر به دليل اين است كه ممكن است به دليل خطاي چشم يك گره شمارش نشود. اگر شما مثلا 1 سانتي متر فرش 1000 شانه را شمارش كنيد و يك گره از چشم شما پنهان بماند، با خطاي 10 درصدي مواجه مي شويد در حاليكه اگر در 5 سانتي متر شمارش كنيد مقدار درصد خطا و احتمال آن كاهش مي يابد.
برچسب:
